Dziecko z ADHD

Dziecko z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi (ADHD)

Nadpobudliwość psychoruchowa (inaczej zespół nadruchliwości, zespół hiperkinetyczny, w języku angielskim Attention Deficyt Hiperactiyity Disorder) w znaczeniu medycznym jest schorzeniem mającym charakterystyczne objawy. Istnieją trzy grupy objawów charakterystycznych dla nadpobudliwości psychoruchowej:

1. nasilone zaburzenia uwagi;
2. nadmierna impulsywność;
3. nadmierna ruchliwość.

Dziecko nadpobudliwe ma za mało zdolności do wewnętrznej kontroli. Mózg dzieci z ADHD jest bombardowany różnymi informacjami, których nie umie odfiltrować czyli wybrać najważniejsze w danej sytuacji. Dlatego dzieci te szybko się rozpraszają, wszystko jest dla nich ciekawe, Słyszą zarówno głos Pani w klasie jak i rozmowy innych dzieci, głos ptaków, hałas przejeżdżających samochodów, szelest firan w otwartym oknie. Jego mózg jest bombardowany przez wszystkie bodźce naraz, a ono nie umie stwierdzić, które są najważniejsze? I z tym dziecko z ADHD ma właśnie problemy. Nie potrafi z wszystkich dochodzących bodźców wybrać najważniejszego! Nie powinno nas zatem dziwić, a tym bardziej złościć, że dziecko z ADHD nie reaguje za pierwszym razem na nasze polecenie! Czasem trzeba do tych dzieci zwracać się kilkakrotnie. Nie wolno je karać za objawy choroby !

Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo stanowią około 3 – 10% wszystkich dzieci w młodszym wieku szkolnym. Są nazywane „marzycielskie” czy „żywe srebra”.

Rozpoznanie najczęściej następuje w 7 roku życia, choć w opinii wielu lekarzy cechy tego zespołu są już widoczne od chwili narodzin w postaci drażliwości ( łatwo zaczynają płakać), mniejszego zapotrzebowania na sen, zaburzeń łaknienia. W okresie przedszkolnym trudno jest rozpoznać nadpobudliwość psychoruchową. Większość podobnych do niej zachowań mieści się bowiem w normie rozwojowej. Gdy dziecko trafia do szkoły przeważnie nasilają się objawy zachowań nadpobudliwości psychoruchowej. Uczniowie nadpobudliwi psychoruchowo odznaczają się brakiem wytrwałości w działaniach wymagających zaangażowania umysłowego. Porzucają jedną aktywność na rzecz innej. Są lekkomyślni i impulsywni. Mają kłopot z dyscypliną z powodu nieumyślnego łamania zasad, co może być mylnie odbierane przez rodziców i nauczycieli jako zachowania buntownicze i celowe. Podczas lekcji wiercą się w ławce, rozmawiają głośno z innymi dziećmi oraz chodzą bez pozwolenia po klasie. Ich zeszyty są niestaranne i często zapominają je przynosić na lekcje. Uczniowie nadpobudliwi psychoruchowo bardzo często zapominają odrobić pracę domową. Wszystko to ma negatywny wpływ na ich wyniki w nauce oraz ocenę z zachowania. Takim dzieciom trudno też osiągać sukcesy szkolne. Impulsywne zachowania, stwarzanie niebezpiecznych sytuacji z powodu nieumiejętności przewidywania ryzyka, niecierpliwość, brak kontroli powodują, że dzieci te mogą być odrzucane przez rówieśników, z którymi nie potrafią współpracować. Dorośli zaś mogą je nadmiernie karać za częste łamanie zasad zachowania. Wszystko to składa się na nienajlepszą sytuację psychologiczną dziecka. Dziecko z ADHD ma bardzo często niską samoocenę, nie wierzy we własne możliwości, choć wiele z tych dzieci ma wysoki iloraz inteligencji.

Konsekwencją nieprawidłowej opieki i pracy nad dzieckiem z ADHD może być:

• niska samoocena,
• bunt przeciwko normom społecznym,
• próbowanie różnych używek,
• przygnębienie, popadanie w depresję,
• osiąganie dużo niższych wyników niż ich możliwości.

Należy dołożyć wszelkich starań , aby dzieci z ADHD nie wyrastały w poczuciu własnej bezradności oraz przekonaniu , że je nikt nie kocha oraz nie rozumie. Trzeba uczyć te dzieci jak mogą sobie radzić z objawami choroby. Jeżeli nie spełnimy tych warunków to przed dzieckiem z ADHD w dorosłym życiu będzie rysował się czarny scenariusz w postaci: depresji, popadania w konflikty z prawem, sięgania po narkotyki lub alkohol. Praca z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo jest bardzo trudna. Na widoczne efekty pracy trzeba kilku lat. Ważne jest , aby rozpoznać zaburzenie , a następnie stworzyć dziecku odpowiednie warunki w domu i szkole. Bardzo istotną rolę w pracy z tymi dziećmi odgrywa ustalenie systemu zasad , które muszą one przestrzegać. Należy często im o nich przypominać. Wymaga to dużej cierpliwości , ale umożliwia dziecku pełny , wszechstronny rozwój.

Przyczyny ADHD

-Najnowsze badania wskazują, że zespół nadpobudliwości dziecięcej ( ADHD) jest zaburzeniem przekazywanym z pokolenia na pokolenie, czyli uwarunkowanym genetycznie.

-Trudna sytuacja domowa, brak stałych norm, zasad, niekonsekwencja rodziców i ich impulsywność mogą tylko nasilać objawy.

-Za czynniki ryzyka powstania ADHD uważa się również nadużywanie przez matkę w czasie ciąży alkoholu, narkotyków, leków i nikotyny.

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej może występować w 3 formach:

1. z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi – dzieci tzw. marzycielskie, nie mogą się skupić , potrafią pozostać w bezruchu, jeśli wymaga tego sytuacja; częściej występuje u dziewczynek;
2. z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej – dzieci tzw. „żywe srebra”, biegają w kółko bez obiektywnej przyczyny, odpowiednio zmotywowane potrafią się skupić na dłużej; częściej występuje u chłopców;
3. typ mieszany – nasilone objawy nadruchliwości i zaburzeń koncentracji uwagi; częściej u chłopców.

Nagłe pojawienie się tych zaburzeń wymaga dokładnej diagnostyki!

Leczenie ADHD

Leki nie mogą wyleczyć z nadpobudliwości, ale mogą pomóc ją przeżyć. Dlatego wskazane jest kierowanie rodziców do neurologa, gdy podejrzewamy ADHD. Diagnozę zawsze stawia lekarz!

Rodzice powinni wiedzieć, że kierując swe dziecko na badania lekarskie pomogą:

• dziecku w skupieniu się podczas nauki;
• że zacznie ono słyszeć, co do niego się mówi;
• łatwiej będzie mu zapanować nad swoją potrzebą ruchu;
• łatwiej mu będzie przez chwilę pomyśleć, zanim coś zrobi;
• łatwiej mu będzie skupić się w czasie zajęć reedukacyjnych ( częściej niż inne dzieci mają kłopoty z dysleksją, dysgrafią, dyskalkulią); specyficzne trudności w pisaniu i czytaniu częściej występują u chłopców.

Leki nie zastąpią wychowania i nauczania! Powinny być wprowadzane, gdy zawiodą wszystkie metody pracy z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo w szkole i w domu.

Rodzice mogą pomóc swojemu dziecku z nadpobudliwością psychoruchową poprzez:

• akceptację i miłość do dziecka pomimo jego choroby,
• stworzenie przejrzystego systemu zasad funkcjonowania dziecka w domu,
• zadbanie o usystematyzowane prowadzenie trybu życia dziecka,
• stałą współpracę z nauczycielami uczącymi,
• wspieranie dziecka podczas niepowodzeń,
• wyjaśnianie, do czego prowadzą impulsywne zachowania, przewidywanie ich konsekwencji,
• prowadzenie odpowiedniej diety dla dzieci z ADHD – żywienie może odegrać ogromną rolę w zmniejszeniu objawów choroby !
• konsekwentną walkę z różnymi przeciwnościami dla dobra dziecka – rodzic najlepiej zna swoje dziecko wie co jest dla niego dobre.

Zalety dzieci z ADHD

Mimo, że praca z dziećmi nadpobudliwymi psychoruchowo jest trudna , wymaga od rodziców i nauczycieli ogromnego wysiłku to bardzo często jesteśmy obdarowywani przez nie miłością, szczerością, radością, bezinteresowną pomocą oraz współczuciem. Dzieci z ADHD wyróżnia wiele zalet:

1. Mają mnóstwo energii
2. Próbują nowych rzeczy, ryzykują
3. Są gotowe do rozmowy, do długiej rozmowy
4. Dobrze dogadują się z dorosłymi
5. Potrafią robić wiele rzeczy naraz
6. Są inteligentne – wiele utalentowanych osób miało ADHD
7. Potrzebują mniej snu.
8. Mają wspaniałe poczucie humoru
9. Bardzo dobrze opiekują się młodszymi dziećmi
10. Są spontaniczne
11. Dostrzegają szczegóły, których inni nie dostrzegają
12. Rozumieją jak to jest, gdy ktoś dokucza lub ma problemy – rozumieją inne dzieci
13. Potrafią myśleć niekonwencjonalnie
14. Chętnie pomagają innym
15. Są radosne i entuzjastyczne
16. Są obdarzone wielką wyobraźnią
17. Są komunikatywne
18. Są wrażliwe i towarzyskie
19. Chętnie zawiera przyjaźnie
20. Mają wspaniałą pamięć
21. Są odważne
22. Są towarzyskie
23. Są czarujące
24. Są ciepłe i czułe
25. Są troskliwe
26. Są dociekliwe
27. Szybko wybaczają
28. Są szczere
29. Nigdy się nie nudzą
30. Potrafią wczuć się w sytuację innych
31. Intuicyjnie robią wiele rzeczy
32. Są chętne do zabawy
33. Są uczciwe
34. Są optymistyczne
35. Są ciekawe świata

Wskazania dla nauczycieli do pracy z uczniem z nadpobudliwością psychoruchową w szkole ogólnodostępnej

1. Pomoc dziecku w adaptacji w nowym środowisku oraz jego integracji w klasie. Dziecko z ADHD szczególnie potrzebuje usystematyzowanego i zorganizowanego planu dnia.
2. Ustalenie i funkcjonowanie hierarchii w szkole – częste przypominanie o tym uczniom.
3. Zebranie jak najwięcej danych o uczniu od:
4. – rodziców ( nauczyciele i wychowawcy ),
5. – w oparciu o opinię na temat dziecka z poradni psychologiczno-pedagogicznej
6. – samego dziecka ( rozmowy indywidualne lub w grupie, ankiety i inne).
7. Okazywanie uczniom szacunku, akceptacji i cierpliwości .
8. Istotne jest zaakceptowanie przez nauczyciela ograniczeń takiego ucznia, nie karanie go za objawy choroby, nie wyśmiewanie.
9. Indywidualizacja pracy ( dostosowane metod i form pracy z uczniem do opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej ) i stała bezpośrednia praca z uczniem.

10.Zapewnienie uczniowi ( wychowankowi ) takiego miejsca w klasie ( świetlicy ) aby jak najmniej bodźców dochodziło do niego (np. okno, drzwi, pierwsza ławka, sam lub ze spokojnym uczniem i inne)

11.Opracowanie wspólnie z uczniem systemu zasad, reguł i związanych z nim nagród, i konsekwencji. System nagród i konsekwencji powinien być zrozumiały dla ucznia.

12.Umieszczenie aktualnie obowiązujących zasad w formie graficznej na widocznym dla ucznia miejscu w klasie lub świetlicy ( wychowawcy klas w porozumieniu z pozostałymi nauczycielami ).

13.Stale przypominanie uczniowi o zasadach.

14.Często mówić do dziecka ponieważ wymaga ono zachęcenia do pracy, sprawdzanie czy wykonało tę pracę.

15.Korzystanie w czasie lekcji lub zajęć wychowawczych z pomocy ucznia nadpobudliwego w wykonywaniu prostych czynności ( podlanie kwiatków, starcie tablicy, zebranie zeszytów, rozdanie kartek do rysowania itp.)

16.Rozpoczynanie ( w miarę możliwości ) zajęć od ćwiczeń odprężających, a następnie kinestetycznych.

17.Dostosowanie tempa pracy do możliwości ucznia.

18.Zastosowanie metod, które skutecznie skupiają uwagę ucznia, na tym co w danej chwili uważamy za najważniejsze ( np. poprzez wyróżnienie najważniejszych informacji – podczas przekazywania zagadnienia, zaznaczenie fragmentu słowami-sygnałem: uwaga , ważne, podkreślenie innym kolorem, używanie pomocy wizualnych ).

19.Stosowanie odpowiedniego systemu komunikacji: proste, krótkie zwroty, słowa – symbole stosowane często w celu lepszej koncentracji uwagi, lub polecenia rozpoczęcia czynności przez ucznia np. ,, stop”, ,, cisza”, wskazuje na znak umieszczony w klasie na planszy z zasadami i regułami ,, W klasie nie rozmawiamy”, ,, Teraz otwórz zeszyt”, ,, Spakuj rzeczy”, ,, Uwaga, zaczynamy pisać”, ,, Śmieci”, ,, Spójrz w zeszyt”.

20.Przedstawienie na początku lekcji planu, kolejności poszczególnych etapów, w przypadku zmiany poinformowanie o tym uczniów.

21.Włączenie ucznia do aktywnego udziału w lekcji.

22.Wyznaczenie uczniowi konkretnego celu i podzielenie zadania na mniejsze możliwe do realizowania etapy.

23.Wydanie uczniowi na raz tylko jednego polecenia.

24.Zadanie mniejszej partii materiału na raz.

25.W miarę możliwości prezentowanie materiału na konkretnych przykładach zanim zostanie podane bardziej ogólne twierdzenie.

26.Sprawdzanie, czy uczniowie rozumieją słowa używane do prezentowania nowego materiału.

27.Formułowanie informacji dotyczącej pracy domowej w jasny i przejrzysty sposób.

28.Zmniejszenie ilości materiału przepisywanego z tablicy lub książek.

29.Zachęcanie ucznia do pytań i komentarzy.

30.Przed rozpoczęciem wykonania zadania poproszenie ucznia, aby powtórzył polecenie.

31.Sprawdzenie w trakcie i pod koniec lekcji, czy uczeń zdążył wszystko zanotować.

32.Starać się pobudzić zainteresowanie ucznia i angażować go w bardzo konkretne działanie.

33.Często przypominać, że istnieją reguły, dopiero po kilku przypomnieniach stosować konsekwencje.

34.Pomaganie uczniowi w planowaniu swojej pracy.

35.Motywowanie do uczenia się.

36.W klasach I – III pozwalanie uczniowi na uzgodnione formy aktywności fizycznej, staranie się o przyciąganie jego uwagi.

37.Przewidywanie, kiedy nastąpi niepożądane impulsywne zachowanie i powstrzymanie ucznia przed wykonaniem takiej czynności, mówiąc jednocześnie o następstwach i konsekwencjach.

38.Staranie się o wypracowanie nowych technik dotyczących zapamiętywania.

39.Szukanie i przekazywanie uczniowi możliwych do zaakceptowania przez otoczenie form rozładowania nadpobudliwości, złości lub agresji.

40.Stosowanie specjalnych metod podczas sprawdzania wiadomości ( dzielenie dłuższych sprawdzianów na części, wydłużanie czasu odpowiedzi ).

41.Częste chwalenie ucznia ( np. za prawidłowo wykonane zadanie, za pomoc innym dzieciom, za przesiedzenie w ławce przez 45 minut – dla dziecka z ADHD to ogromny wysiłek ) Dziecko, które bardzo się stara w wykonaniu powierzonego mu zadania jeżeli nie jest nagradzane szybko się zniechęca.

Należy odróżniać objawy choroby od złego zachowania dzieci z ADHD

Trzeba się nauczyć oddzielać chorobę od złego zachowania. Bycie nadpobudliwym nie oznacza, że wolno używać wulgarnych słów. Wiadomo, że trudniej jest takiemu dziecku zachować ciszę, że powstrzymanie się od komentarza wymaga przypominania, ale za wulgaryzm trzeba ponieść konsekwencje. Natomiast za powstrzymanie się od komentarza przez jedną lekcję należy się nagroda, choćby ustna pochwała. Ważne jest stworzenie systemu zasad: żeby było wiadomo, co wolno, a czego nie wolno i jakie ponosi się za to konsekwencje.

ADHD – Rozwiązania prawne

Zakres działania poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego pomocy dzieciom i młodzieży z ADHD regulują podstawy prawne:

• Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991r. wraz z ostatnią nowelizacją wprowadzającą przepisy mające na celu ochronę praw dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Artykuł 22 ust. 2 pkt. 4c ustawy z 7 września 1991r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004r. Nr.256, poz. 2572 ze zm. ) zawiera upoważnienie ustawowe, z którego wynika konieczność ,, dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia”.
• Rozporządzenie MEN i S z 11 grudnia 2002r. w sprawie ramowego statutu publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni ( Dz. U. nr 223 z 21 grudnia 2002r. , poz. 1869 ).
• Rozporządzenie MEN i S z 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach ( Dz. U. nr 11 z 7 stycznia 2003r. poz. 114 ).
• Rozporządzenie MEN i S z 29 stycznia 2003r. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży oraz szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania ( Dz. U. nr 23 z 12 lutego 2003r. poz. 192 )
• Rozporządzenie MEN i S z 29 stycznia 2003r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży ( Dz. U. nr 23 z 12 lutego 2003r. poz. 193 ).
• Rozporządzenie MEN i S z 11 grudnia 2002r. w sprawie zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych ( Dz. U. nr 5 z 17 stycznia 2003r. poz. 46 ).
• Rozporządzenie MEN i S z 7 września 2004r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, uczniów słuchaczy oraz przeprowadzenia egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych: Dz. U. z 2001r. nr 29 poz. 323; Dz. U. z 2002r. nr 46 poz. 433; Dz. U. z 2002r. nr 155 poz. 1289; Dz. U. z 2002r. nr 214 poz. 1807; Dz. U. z 2003r. nr 26 poz. 225 i późniejsze.

Rozporządzenie to ( wraz z poprawkami ) nakłada obowiązek na nauczyciela dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb ucznia.

Rzecznik Praw Dziecka w sprawie pomocy dzieciom z ADHD

Rzecznik Praw Dziecka stojąc na straży praw wszystkich dzieci szczególną opieką otacza dzieci niepełnosprawne w tym dzieci z ADHD. Rzecznik podkreśla wagę uświadomienia społeczeństwu, że dzieci te wymagają objęcia ich szczególna troską, bo oprócz bagażu związanego z nadpobudliwością współwystępują u nich objawy i problemy związane z niską samooceną a u 25% współwystępują specyficzne trudności szkole w postaci dysleksji dysgrafii oraz zaburzenia koordynacji wzrokowo-słuchowej. Nadrzędnym celem systemu edukacyjnego jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju osobowości uczniów oraz stwarzanie warunków umożliwiających im przyswajanie umiejętności ułatwiających sprawne funkcjonowanie Jednym z głównych założeń reformowanego systemu kształcenia jest jak najwcześniejsze dotarcie do dziecka, rozpoznanie jego rozwoju poprzez zorganizowaną działalność psychologiczno – pedagogiczną i edukacyjną.

Skutkami takich działań ma być:

• efektywne zapobieganie zaburzeniom zachowania i trudnościom wychowawczym dzieci,
• wyrównywanie szans edukacyjnych,
• zapewnienie dzieciom z grup ryzyka rozwojowego optymalnych warunków rozwoju, ich rodzinom wsparcia psychicznego i wielozakresowej pomocy.

Brak równości wyzwala poczucie bycia gorszym i ściśle wiąże się z bardzo ważnym problemem jakim jest zabezpieczenie potrzeb kontaktu społecznego i akceptacji w grupie rówieśniczej klasy szkolnej. Nie zaspokojenie potrzeb kontaktów społecznych oznacza, że w klasie szkolnej uczeń czuje się osamotniony i potrzebuje specjalnego wsparcia pedagogicznego zarówno w pracy jak i w funkcjonowaniu społecznym wyrażającym się w relacjach interpersonalnych w płaszczyźnie koleżeńskiej. Uczniowie z ADHD są często odrzucani przez rówieśników. Niska pozycja socjometryczna wyrażająca się w praktyce odrzuceniem przez kolegów może stawać się przyczyną coraz gorszego do nich nastawienia przejawiającego się w tendencjach do zachowań wrogich.

Niepodjęcie wczesnych działań o charakterze terapeutycznym wyzwoli mechanizm przyczyniający się do utrwalania trudności kontaktów interpersonalnych. Wypełnianie obowiązków szkolnych przez uczniów w dużej mierze zależy od ich poziomu samooceny. Zaniżona samoocena odbija się negatywnie na różnych obszarach związanych z działalnością szkolną dziecka, miedzy innymi na jego kontaktach interpersonalnych w klasie, niezaspokojeniu potrzeby bezpieczeństwa, tożsamości, zaniżonych aspiracjach związanych z osiągnięciami szkolnymi, obawą przed sytuacjami nowymi i niechęcią do podejmowania ryzyka. Nastawienie ucznia na niepowodzenie uruchamia ponadto mechanizm samo spełniającej się przepowiedni – stąd tak ważną sprawą jest szersze podnoszenie aspektu samooceny i jego związku z uzyskiwanymi wynikami podjętych działań, w tym podczas egzaminów zewnętrznych.

Równocześnie dzieci z ADHD posiadają wiele pozytywnych cech stawiających je często ponad przeciętną.

Na całym świecie i we wszystkich społecznościach spotykamy osoby z ADHD
Ważne jest, aby zagadnienia związane z ADHD zauważyć u dziecka jak najszybciej i znaleźć sposób ich usuwania niwelowania czy kompensowania. Rozporządzenie z 7 stycznia 2003 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach obecnie jest tylko papierowym rozporządzeniem /tak jak poprzednie z 2001 roku/, bo w chyba w żadnym przedszkolu i większości szkół /jeżeli już to w klasach I-III/ nie jest prowadzona terapia pedagogiczna. Założeniem terapii jest oddziaływanie na ucznia system trójtorowym polegającym na wyrównywaniu niedoborów i zaburzeń funkcji percepcyjno-motorycznych ucznia, stwierdzonych w wyniku diagnozy psychologiczno-pedagogicznej, podejmowaniem działań dążących do prawidłowego posługiwania się mową czytaną i pisaną, często polegających na wyrównywaniu braków szkolnych powstałych na skutek specyficznych trudności szkolnych uniemożliwiających prawidłową naukę szkolną oraz kształtowaniu społeczno-emocjonalnej sfery rozwoju ucznia.

Działania te mają na celu podnoszenie samooceny i motywacji ucznia do nauki, nie rezygnowanie z działań w przypadku niepowodzeń, pozytywne myślenie i prawidłowe relacje ze środowiskiem rówieśniczym.

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna obejmuje:
· diagnozę potrzeb

· rozpoznanie możliwości

· wspieranie uzdolnień

· rozpoznawanie przyczyn trudności

· podejmowanie działań profilaktycznych

· podejmowanie działań terapeutycznych (naprawczych)

· wspieranie rodziców w działaniach naprawczych

· podejmowanie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych

Sławni ludzie z ADHD

Wielu sławnych ludzi miało ADHD. Mimo to w swoim życiu osiągnęli znaczące sukcesy. Udało się im odpowiednio wykorzystać swoje zalety, a także objawy choroby w swojej twórczości. Do grona sławnych osób , które cierpiały na zespół nadpobudliwości psychoruchowej należeli lub należą:

Hans Chrystian Andersen ( 1805-1875 ) bajkopisarz

Cher ( 1946 ) piosenkarka, aktorka

Winston Churchil ( 1874-1965 ) wielki brytyjski polityk, mąż stanu i literat

Salvador Dali ( 1904-1989 ) malarz

Walt Disney ( 1901-1966 ) odkrywca filmowy, rysownik i animator

Kirk Douglas ( 1916 ) aktor

Madonna ( 1958 ) piosenkarka, aktorka

Tomas Edison ( 1847-1931 ) wynalazca

Albert Einstein ( 1879-1955 ) fizyk, laureat nagrody Nobla

Dustin Hofman ( 1937 ) aktor
Michael Jordan ( 1963 ) koszykarz NBA
John F. Kennedy ( 1917-1963 ) prezydent USA w latach 1961-1963

John Lennon ( 1940-1980 ) piosenkarz, członek zespołu The Beatles

Pablo Picasso ( 1892-1973 ) malarz

Muhammad Anwar-Sadat ( 1918-1981 ) prezydent Egiptu, laureat Pokojowej Nagrody Nobla

Steven Spilberg ( 1947 ) reżyser, producent filmowy

Sylwester Stallone ( 1946 ) aktor

Alberto Tomba ( 1966 ) wielki mistrz narciarstwa alpejskiego

Werner von Braun ( 1912-1977 ) wybitny konstruktor rakiet od V1 do rakiety Saturn

Orville i Wilber Wright ( 1871-1948 ) konstruktorzy pierwszego samolotu

Spostrzeżenia i przemyślenia własne związane z dziećmi z ADHD

W kilkunastoletniej pracy z dziećmi oraz młodzieżą w szkole spotykałam uczniów o różnych potrzebach psychoedukacyjnych. Wśród moich podopiecznych znajdowali się i tacy, którzy mieli poważne problemy w zachowaniu m.in. dzieci z ADHD. Moje spostrzeżenia powstały podczas pracy

w szkole oraz w życiu prywatnym z dziećmi nadpobudliwymi psychoruchowo i są one następujące:

• zgadzam się w pełni ze wskazaniami do pracy z uczniem z ADHD, choć uważam, że nie są one łatwe do realizacji ( liczebność klas, dwóch nauczycieli, dostosowanie warunków do potrzeb dziecka )
• należy rozwijać psychoedukację na temat zespołu nadpobudliwości we wszystkich środowiskach wychowawczych dziecka z ADHD

Bardzo istotne jest, aby uczeń z ADHD został zaakceptowany wraz ze swoimi ograniczeniami przez nauczyciela. Ważnym elementem w pracy z takim dzieckiem jest odpowiednia motywacja jego osoby w różnych działaniach. Najważniejszą rolę w pomocy dla dziecka z ADHD odgrywają dom rodzinny i szkoła.

Na jednym ze szkoleń w którym uczestniczyłam omawiano tzw. ,, Windę Loena”. Mówi ona o tym, że abyrozwiązać problem dziecka należy się najpierw przy nim zatrzymać. Trzeba popatrzeć na dziecko, na jego zaciśnięte czasami ręce, przyjrzeć się jego wyrazowi twarzy oraz całej sylwetce. Wtedy zobaczymy, co to dziecko przeżywa, jakie są jego uczucia i stanie się ono nam bliskie. Będziemy „o krok od miłości” do takiego dziecka.

Uważam, że dzieci z nadpobudliwością psychoruchową potrzebują przede wszystkim miłości i szacunku od dorosłych tak jak inne dzieci. Jeśli będą spełnione te dwa warunki podczas dorastania dziecka z ADHD to ma ono ogromne szanse na „normalne życie”.

W powyższym opracowaniu wykorzystano materiały zaczerpnięte z Internetu oraz własne spostrzeżenia i doświadczenia zdobyte podczas pracy z dziećmi z ADHD w szkole i życiu prywatnym.

Katarzyna Ruchalska